โพแทสเซียมเปอร์แมงกาเนต (Potassium permanganate) หรือ ด่างทับทิม คือ สารเคมีประเภท Inorganic (อนินทรีย์) ชนิดหนึ่ง ที่มีลักษณะเป็นผลึกหรือเกล็ดสีม่วง สามารถละลายน้ำได้ดีเมื่อละลายน้ำแล้วจะได้สารละลายสีม่วงหรือสีชมพูอมม่วง ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับปริมาณและความเข้มข้น โดยทางเคมีแล้วเราถือว่าด่งดับทิ่มเป็นเกลือชนิดหนึ่งPotassium permanganate ซึ่งมีฤทธิ์เป็นด่างอ่อนๆ และมีคุณสมบัติเป็นสารออกซิเดชัน (Oxidation) อย่างแรง ปัจจุบันมีการนำมาใช้ประโยชน์ในครัวเรือหรือในอุตสาหกรรมต่างๆ
ประโยชน์ของด่างทับทิม
- มีรายงานว่ามีการใช้ด่างทับมเพื่อรักษารคริดสีดวงทวาร โดยพบว่ามันสามารถช่วยลดหรือบรรเทาอาการอักเสบและอาการโป้งบวมของแผลริดสีดวงทวารได้ โดยอาศัยฤทธิ์ฝาดสมาน (Astringent) ของด่างทับทิม รวมไปถึงฤทธิ์ในการเป็น Local Anti-Infective อันเนื่องมาจากการเป็น Strong Oxidizing Agent (โดยปกติแล้วยาเหน็บริดสีดวงทวารจะมียาที่มีฤทธิ์ฝาดสมานผสมอยู่ ซึ่งสารนี้เองที่เป็นตัวช่วยลดอาการอักเสบและอาการโป้งบวมของแผลริดสีดวงได้)
- ด่างทับทิมสามารถนำมาใช่ในการล้างแผลเพื่อฆ่าเชื้อโรคได้
- ใช่ฆ่าเชื้อแผลที่เกิดจากอาการน้ำเหลืองเสีย (ทำให้แผลหายช้ หรือแม้หายแล้วก็ยังทิ้งรอย) โดยจะช่วยทำให้แผลหายดีขึ้น ด้วยการนำน้ำธรรมดาหรือน้ำอุ่น (ไม่ร้อนจัด เทลงในกะละมัง หลังจากนั้นให้เทผงด่างทับทิมลงไปเพียงให้น้ำเป็นสีชมพู แล้วคนให้เข้ากัน หลังจากนั้นให้แช่แขนและขาหรือส่วนที่ต้องการลงไป หากละมังใหญ่ไม่พอแช่ ให่ใช้มือกวักน้ำแล้วลูบแผลเบาๆ ประมาณ 20-30 นาที ซึ่งสามารถทำได้บ่อยตามที่ต้องการ
- ด่างทับทิมถูกนำมาใช่ในอุตสากรรมต่างๆ ในฐานะเป็นสารออกซิเดชั่น (Oxidation) เช่น อุตสาหกรรมการฟอกย้อมสิ่งทอ ฟอกขาวเส้นใยสิ่งทอ ย้อมสีไม้และผ้า เป็นต้น
- ส่วนการนำมาใช่ในครัวเรือนด่างทับมล้างผัก ด่างทับทิมสามารถนำใช้เป็นยาฆ่าเชื้อโรค เชื้อรา และเชื้อแบคที่เรียในผักผลไม่ได้เป็นอย่างดี โดยนิยมนำมาผสมกับน้ำ (ใช้ประมาณ 4-5 เกล็ด ผสมกับน้ำประมาณ 4-5 ลิตร แลแช่ผักผลไม้ รวมไปถึงเนื้อสัตว์ต่างๆ ซึ่งไม่เพียงแต่จะช่วยฆ่าเชื้อโรคได้เท่านั้น แต่ยังสามารถใช้ล้างสารเคมีที่ตกค้างอยู่ในผักผลไม่ได้อีกด้วย
- ด่างทับมสามารถนำมาใช้เพื่อฆ่าเชื้อในน้ำ ต้านเชื้อรา เชื้อแบคที่เรีย ตลอดจนสาหร่าย และใช้เป็นสารฟอกขาวได้ แต่ต้องทิ้งไว้อย่างน้อย 30 นาที แล้วจึงนำน้ำไปใช้ต่อได้ (ไม่ใช่น้ำดื่ม) อย่างในกรณีที่จำเป็นเร่งด่วนในช่วงน้ำท่วมแล้วไม่มีน้ำสะอาดใช้ นอกจากนี้ด่างทับทิมที่มีความเข้มข้นประมาณ 1-4% ยังสามารถใช้กำจัดธาตุเหล็กและแมกนีเซียมที่เจือปนมาในน้ำ และยังสามารถกำจัดกลิ่นดินกลิ่นสาบของน้ำได้อีกด้วย
- นอกจากนี้ยังนิยมนำมาใช้ล้างทำความสะอาดตู้ปลา บ่อปลา อ่างปลา เพื่อฆ่าเชื้อโรค เชื้อรา และ กำจัดแบคที่เรีย ด้วยการเปิดน้ำใส่ตู้แล้วใส่ด่างทับทิมลงไปแช่ทิ้งไว้ 1 น เพียงเท่านี้ก็จะช่วยฆ่าเชื้อต่างๆ ได้ในระดับหนึ่ง เพราะปลาบางชนิดจะไวต่อสั่งแปลกปลอมเป็นอย่างมาก และอาจทำให้ปลาป่วยหรือมีอาการผิดปกติได้ อีกอย่างในการจัดตู้ปลาบางท่านจะนำของมาตกแต่งเพื่อความสวยงาม ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้น้ำ ก้อนหิน ขอนไม้ ฯลฯ เพื่อความมั่นใจก่อนจะนำไปใส่ในตู้ปลา เราก็ควรนำมาแช่ในน้ำด่างทับทิมเสียก่อน
